روش کشت گلخانه ای پیاز زعفران

کشت گلخانه ای زعفران

در سال های اخیر استفاده از گلخانه ها برای کاشت انواع گیاهان در ایران بسیار رواج افته است .گیاه زعفران هم از این قاعده مستثنی نبوده و افراد بسیاری به سمت کشت گلخانه ای زعفران رو آورده اند و یکی از دلایل مهم آن این است که  به طور معمول از هر تن پیاز زعفران  در کشت گلخانه ای حدود ۳ کیلو زعفران خشک  بدست می آید و این نسبت به کشت سنتی زعفران  از لحاظ اقتصادی بسیار به صرفه تر  است. در ادامه این مقاله قرار است تمام مراحل کاشت گلخاه ای زعفران همراه با برآورد های اقتصادی به طور تخصصی بیان شود.

انواع کاشت زعفران در گلخانه

۱)آیروپونیک یا هواکشت (بدون نیاز به آب و خاک):یک از روش های کشت زعفران، کشت آیروپونیک یا هواکشت است. در این روش زمین کشاورزی و خاک برای پرورش محصول نیاز ندارید. در این روش مواد مغذی به‌طور متداوم به آن از طریق اسپری کردن آب و مواد معدنی به گیاهان می رسد.در این روش تمام مراحل رساندن مواد غذایی به گیاه، تنها از طریق رطوبت محیط تهیه می شود و نباید هیچ‌گونه تماس مستقیم با آب داشته باشد.
اگر بین گیاه و آب رابطه مستقیم برقرار شود، ممکن است باعث بروز مشکلاتی ازجمله پوسیدگی پیاز و همچنین باعث انتقال بیماری شود.

۲) کشت هیدروپونیکی یا آب‌کشت :واژه هیدروپونیک به معنی کار با آب است. در این روش ریشه گیاه باید یا در هوای بسیار  مرطوب، یا در آب و یا در بعضی مواد جامد (غیر از خاک) که رطوبت را به مقدار بالا در خود ذخیره می کنند، نگهداری شوند.

آیروپونیک یا هواکشت (بدون نیاز به آب و خاک)

مزایای کشت گلخانه ای زعفران بدون نیاز به آب و خاک

۱)مصرف آب کمتر در کشت گلخانه ای نسبت به سنتی

۲)بازدهی بالای محصول زعفران به علت کاشت پیاز سالم و مرغوب وهمچنین  کنترل تخصصی و همجانبه محصول از زمان کاشت تا برداشت .

۳)سهولت جمع آوری محصول به علت محدود بودن مکان و کاشت طبقاتی زعفران

۴)افزایش کیفیت زعفران  جمع آوری شده زیرا در کشت سنتی کلاله در معرض نور آفتاب قرار میگیرد و همین علت باعث زرد شدن کلاله های قرمز و از دست رفتن عطر و طعم آنها میشود اما در کشت گلخانه ای این مشکل بر طرف شده است .

۵) در امان ماندن محصول از شر آفات و حیوانات جونده مانند: موش.

۶) کنترل شرایط جوی مانند یخ زدگی محصول در کشت گلخانه ای

معایب کشت زعفران گلخانه ای بدون نیاز به آب و خاک

۱)نبودن صرفه اقتصادی فقط در سال اول کشت گلخانه ای زیرا پیاز انتخاب شده برای کشت از زمینی گرفته شده که ۸ سال پیاز  زیر خاک بوده و خوب تغذیه نشده است، نمی‌توان توقع محصول زیادی داشت. چون این نوع پیاز به هیچ عنوان مرغوبیت کشت گلخانه ای را ندارد.

۲)  فرایند کشت گلخانه ای فرایند تلفیقی از زمین و گلخانه است  زیرا پیاز ها بعد از گل دهی در آذر ماه باید برای تغذیه به خاک منتقل شوند هر صد متر گلخانه تقریبا بین ۳تا ۵ هزار متر زمین مورد نیاز است این کار حتی میتواند مشقت بسیار هم داشته باشد.

مراحل کشت گلخانه ای زعفران بدون نیاز به آب و خاک

مرحله اول ) آماده سازی گلخانه

ساختار گلخانه باید به گونه ای باشد که نور زیادی به داخل گلخانه نفوذ نکند

توجه داشته باشید:

اگر از گلخانه پلاستیکی را انتخاب میکنید میتوانید درون آن را با رنگ تیره رنگ کنید.به هر حال زعفران نیاز زیادی به نور آفتاب ندارد و داشتن چند پنجره در گلخانه  کفایت میکند.

تهیه قفسه و طبق: قفسه ها را می توان با چوب یا فلز ساخت مهم این است که قفسه ای وجود داشته باشد. تا بشود طبق ها را بر روی آن قرار داد اما طبق ها حتما باید از جنس چوب باشد دلیل آن رطوبتی است که چوب در خود نگه می دارند.

مانند شکل زیر:

مرحله دوم ) تهیه پیاز زعفران

پیاز زعفران  (پیاز زعفران باید به صورت لینک باشد)باید حتما در خرداد ماه تهیه شود زیرا در خرداد زعفران به خواب حقیقی میرود. و بعد از خرداد یعنی تیر پیاز زعفران خواب ظاهری دارد و اصطلاحا به  این دوره  بارداری پیاز زعفران هم گفته میشود .شوک های وارد شده به پیاز در این دوره باعث بازدهی کم پیاز زعفران میشود.

همچنین توجه داشته باشید:

پیاز های زعفران  به همراه پوشال بین ۱۵ تا ۲۰ گرم وزن داشته باشند زیرا کمتر از ۱۵ گرم بازدهی مناسب ندارد

مرحله سوم ) ضد عفونی پیاز چه زعفران

پیازچه ها قبل از ورود به گل خانه حتما باید ضد عفونی بشوند تا عاری از هر گونه مواد آلوده خارجی باشند

مراحل ضد عفونی کردن پیاز های زعفران

۱) پیازها را تمیز و نقره ای (تمیز کردن به معنای پاک کردن پیاز های زعفران از هرگونه خاک و آلودگی است. کندن پوشال زعفران باعث از بین رفتن پوشش پیاز زعفران میشود) کنید.

۲)یک بشکه ( متوسط) آماده کرده و داخل بشکه را تا ۸۰ درصد(سه/چهارم) ظرفیت آب کنید.

۳)سموم قارچ کش( به میزان دو در هزار) و کنه کش) کنه کش پروپارژیت به میزان یک و نیم در هزار)خوب مخلوط کنید و درون بشکه بریزید.

۴)پیازهای تمیزشده و عاری از خاک را داخل کیسه ریخته، سر کیسه را با طناب بسته و داخل بشکه محلول بگذارید.

بعد مدت زمان ۵ الی ۱۰ دقیقه آن ها را خارج در روی سطح سیمانی و سنگی پهن کنید تا خشک شوند

توجه داشته باشید :

مدت زمان بودن پیاز های زعفران در بشکه بستگی به سطح آلودگی پیاز ها به کنه و قارچ و سایر آفات دارد .هرچه پیاز زعفران آلوده تر باشد باید بیشتر در بشکه بماند.

 مرحله چهارم ) انتقال پیاز زعفران به گلخانه

پیاز های ضد عفونی و خشک شده را به صورت مرتب مانند شکل زیر درون طبق ها بچنید.

توجه داشته باشید :

۱)رطوبت پیاز ها (تا زما رویش کامل تیج ها) باید ۸۰در صد باشد.

۲)دمای گلخانه را به مدت ۷ روز ۱۳ درجه  باید نگه داشت. در این ۷ روز نمو پیاز مشخص میشود.

۳)بعد از نمو پیاز درجه گلخانه را به ۱۷ درجه برسانید تا گل های زعفران رشد بیشتری کنند.

مرحله پنجم ) برداشت گل زعفران

عمل برداشت گل باید به محض رشد کامل گل زعفران صورت گیرد چرا که برداشت دیر زعفران باعث بی کیفیت شدن  تیج زعفران میشود

و برداشت زود هنگام گل زعفران بازدهی کم محصول را در پی دارد.

به طور کلی هرپیاز زعفران ۱۵ تا ۲۰ گرمی بین ۱۲ تا ۱۴  گل زعفران مرغوب میدهد و برداشت هرروزه زعفران روند معقولی در برداشت گل زعفران به شمار میاید.

برداشت گل های زعفران از اوایل مهر تا اواخر آذر ادامه خواهد داشت

مرحله ششم)انتقال پیاز زعفران به زمین

کشت گلخانه ای زعفران یک کشت تلفیقی میباشد یعنی علاوه بر گلخانه نیاز به زمین هست چرا که پیاز های زعفران نیاز به تغذیه از خاک نیز دارند

بعد از گل دهی کامل زعفران پیاز های زعفران را به زمین منتقل کنید تا از مواد ریز مغذی زمین به خوبی استفاده کنند.

توجه داشته باشید :

۱)به ازای هر صد متر گلخانه ۳ تا ۵ هزار متر زمین نیاز است.

۲)حتما پیاز ها باید بعد از گل دهی کامل به زمین منتقل شوند

۳)در هنگام انتقال پیاز ها نیاید به برگهای آنها آسیبی برسد و نباید برگه های سبز زعفران به طور کامل مدفون شوند(برگه های پیاز ها باید بیرون از خاک قرار گیرند.

۴)بعد از انتقال پیاز های زعفران  به زمین مانند کشت سنتی باید زمین محلول پاشی وآبیاری شود.